Τι είναι η ομφαλοκήλη;
Η ομφαλοκήλη είναι μια προβολή ενδοκοιλιακού περιεχομένου, συνήθως λίπους ή εντέρου, μέσω ενός αδύναμου σημείου στο κοιλιακό τοίχωμα στην περιοχή του ομφαλού. Είναι η πιο συχνή μορφή κήλης στα παιδιά και η δεύτερη πιο συχνή στους ενήλικες.
Η ομφαλοκήλη είναι μια πάθηση κατά την οποία παρατηρείται η προεξοχή ή η προεμφάνιση ενός ή περισσότερων ενδοκοιλιακών οργάνων μέσα από ένα αδύναμο σημείο στην περιοχή του ομφαλού ή γύρω από αυτό, που ονομάζεται παραομφαλοκήλη.
Αυτή η πάθηση είναι αρκετά κοινή στον πληθυσμό και έχει παρατηρηθεί σε ποσοστό περίπου 23% – 50% των ενηλίκων κατά κάποια στιγμή της ζωής τους, σύμφωνα με διάφορες επιστημονικές μελέτες.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι η ομφαλοκήλη είναι αρκετά συχνή σε βρέφη και παιδιά. Ωστόσο, συνήθως υποχωρεί μόνη της κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της ζωής του παιδιού.
Από πλευράς ανατομίας, η ομφαλοκήλη προκαλείται από την προεξοχή ενός ή περισσότερων ενδοκοιλιακών οργάνων μέσα από ένα αδύναμο σημείο του κοιλιακού τοιχώματος κοντά στον ομφαλό.
Τα ενδοκοιλιακά όργανα που μπορούν να προεξέλθουν μέσα από αυτήν την κήλη είναι συνήθως το ενδοκοιλιακό λίπος ή το λίπος που βρίσκεται πριν από το περιτόνιο, ενώ λιγότερο συχνά μπορεί να εμπλακεί και ένα τμήμα του εντέρου.
Όσον αφορά τα αίτια της ομφαλοκήλης, αυτά συνδέονται κυρίως με την χαλάρωση των μυών και των νεύρων του κοιλιακού τοιχώματος. Ο ομφαλός είναι ιδιαίτερα επιρρεπής σε αυτήν τη χαλάρωση, καθώς κατά τη διάρκεια της εμβρυικής ανάπτυξης διέρχεται μέσα από τον ομφαλικό δακτύλιο.
Πέρα από αυτό, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τον σχηματισμό της ομφαλοκήλης, όπως το φύλο (οι γυναίκες έχουν υψηλότερο κίνδυνο), οι πολλαπλές κυήσεις, η προχωρημένη ηλικία, η παχυσαρκία, η χρόνια δυσκοιλιότητα, ο βήχας, η χειρωνακτική εργασία, η γυμναστική, η άρση βαρών, η εγκυμοσύνη, και το κάπνισμα. Επίσης, η παρουσία ενδοκοιλιακού υγρού μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση της ομφαλοκήλης.
Αίτια Ομφαλοκήλης
Τα ακριβή αίτια της ομφαλοκήλης δεν είναι πλήρως κατανοητά. Ωστόσο, πιστεύεται ότι οφείλεται σε μια αδυναμία του κοιλιακού τοιχώματος στην περιοχή του ομφαλού. Αυτή η αδυναμία μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, όπως:
- Γέννηση: Τα νεογέννητα έχουν συχνά αδύναμο κοιλιακό τοίχωμα, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε ομφαλοκήλη.
- Εγκυμοσύνη: Η εγκυμοσύνη μπορεί να θέσει επιπλέον πίεση στο κοιλιακό τοίχωμα, γεγονός που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ομφαλοκήλης.
- Άσθμα: Το άσθμα μπορεί να προκαλέσει αυξημένη πίεση στην κοιλιά, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ομφαλοκήλη.
- Παχυσαρκία: Η παχυσαρκία μπορεί να αυξήσει την πίεση στην κοιλιά, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ομφαλοκήλη.
- Σκληρό βήχα: Ο επίμονος βήχας μπορεί να αυξήσει την πίεση στην κοιλιά, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ομφαλοκήλη.
Η ομφαλοκήλη κατά την εγκυμοσύνη εμφανίζεται συχνά, ιδίως σε γυναίκες που έχουν πολλαπλές κύησεις. Αυτό συμβαίνει λόγω της συνεχώς αυξανόμενης ενδοκοιλιακής πίεσης που προκαλείται από την αύξηση του μεγέθους της μήτρας και τον παρουσιαζόμενο εμβρυακό ανάπτυξης μέσα σε αυτήν.
Συνήθως, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η ομφαλοκήλη υποχωρεί αυτόματα μερικές εβδομάδες μετά τον τοκετό. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να επιμένει μετά από μερικές εβδομάδες από τον τοκετό και, σε αυτές τις περιπτώσεις, απαιτείται χειρουργική αντιμετώπιση.
Κλινικά, η ομφαλοκήλη φαίνεται ως μία έξοχα διογκωμένη περιοχή κοντά στον ομφαλό, την οποία συνήθως παρατηρεί ο ασθενής. Αυτή η διογκωμένη περιοχή στον ομφαλό οδηγεί στο να χάσει τον χαρακτηριστικό του σχήματος (εισολκή του δέρματος), κάτι που είναι εμφανές ακόμη και στους ίδιους τους ασθενείς.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της ομφαλοκήλης μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Ένα εξόγκωμα στην περιοχή του ομφαλού
- Πόνο ή δυσφορία στην περιοχή του ομφαλού
- Μειωμένη ικανότητα να σφίξετε τους κοιλιακούς μυς
Επιπλέον, εκτός από τη διογκωμένη περιοχή κοντά στον ομφαλό, η ομφαλοκήλη μπορεί να προκαλέσει ελαφρύ πόνο και αίσθημα δυσφορίας κατά την αφή. Συνήθως, αυτά τα συμπτώματα επιδεινώνονται με την πάροδο της ημέρας και με τη συσσώρευση κόπωσης. Επιπλέον, η ανύψωση βαρών ή ακόμη και ένα βαρύ γεύμα μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα.
Άλλα ενδεχόμενα συμπτώματα που μπορεί να προκαλέσει μια μεγάλη ομφαλοκήλη περιλαμβάνουν πόνο, ερυθρότητα του δέρματος, εξέλκωση του δέρματος και ισχαιμία του δέρματος (μελανό δέρμα).
Στις μικρές ομφαλοκήλες, τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια ή να μην υπάρχουν καθόλου. Όσο μεγαλύτερη γίνεται η κήλη, τόσο πιθανότερο είναι να εμφανιστούν συμπτώματα.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Για τη σωστή διάγνωση της ομφαλοκήλης, συνήθως απαιτούνται λεπτομερή ιατρική ιστορία και κλινική εξέταση του ασθενούς.
Η κλινική εξέταση πρέπει να πραγματοποιείται τόσο σε ψηλά όσο και σε όρθια θέση του ασθενούς. Κατά τη διάρκεια αυτής της εξέτασης, ο ιατρός θα ελέγξει αν υπάρχει ένα ανώμαλο προεξέχον στην περιοχή γύρω από τον ομφαλό. Επίσης, θα καθορίσει το μέγεθος του ελλείμματος στον κοιλιακό τοίχο.
Ποιους κινδύνους κρύβει η Ομφαλοκήλη;
Σε πολλές περιπτώσεις, οι ασθενείς που πάσχουν από ομφαλοκήλη δεν αντιμετωπίζουν σοβαρές επιπλοκές κατά τη διάρκεια της εξέτασης από τον ιατρό.
Αν και αυτό είναι το σενάριο στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η ύπαρξη ομφαλοκήλης μπορεί να συνεπάγεται ορισμένους σημαντικούς κινδύνους, που συνδέονται με τον στενό αυχένα της κήλης.
Για παράδειγμα, η ομφαλοκήλη μπορεί να είναι αμηχανία να αναταχθεί, δηλαδή να μην είναι δυνατή η επανατοποθέτηση των περιεχομένων της πίσω στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Σε αυτήν την περίπτωση, απαιτείται χειρουργική παρέμβαση.
Επιπλέον, λόγω του στενού αυχένα της κήλης, μπορεί να παγιδευτεί ένα τμήμα του εντέρου μέσα σε αυτήν, με αποτέλεσμα την περισφιγμένη ομφαλοκήλη. Αυτή η κατάσταση απαιτεί άμεση χειρουργική παρέμβαση για την αποφυγή ισχαιμικής νέκρωσης και την επόμενη ρήξη του εντέρου.
Επιπλέον, μια ομφαλοκήλη που περιέχει λίπος μπορεί να προκαλέσει χρόνιο πόνο στον κοιλιακό τοίχο, καθώς η αιμάτωση σε αυτό μπορεί να επηρεαστεί.
Θεραπεία
Η μόνη οριστική θεραπεία για την ομφαλοκήλη είναι η χειρουργική επέμβαση. Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να πραγματοποιηθεί με ανοιχτή ή λαπαροσκοπική τεχνική.
Η ανοιχτή χειρουργική επέμβαση είναι η παραδοσιακή μέθοδος και περιλαμβάνει μια τομή στην περιοχή του ομφαλού. Η λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση είναι μια λιγότερο επεμβατική μέθοδος που περιλαμβάνει μικρές τομές στην κοιλιά.
Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, ο χειρουργός ενισχύει το αδύναμο σημείο στο κοιλιακό τοίχωμα με τη χρήση πλέγματος. Το πλέγμα βοηθά στη στήριξη του κοιλιακού τοιχώματος και αποτρέπει την επανεμφάνιση της κήλης.
Πρόγνωση
Η χειρουργική επέμβαση για την ομφαλοκήλη είναι συνήθως επιτυχής. Η πιθανότητα επανεμφάνισης της κήλης είναι χαμηλή, ειδικά εάν χρησιμοποιείται πλέγμα.
Προληπτικά μέτρα
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα προληπτικά μέτρα που μπορούν να ληφθούν για την πρόληψη της ομφαλοκήλης. Ωστόσο, η διατήρηση ενός υγιούς βάρους και η αποφυγή έντονης σωματικής δραστηριότητας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου.
